معاد
در پاسخ به این سؤال ها دو جواب داریم:
الف:تمام ادیان الهی آینده جهان و انسان و نتیجه کارها و تلاش او را بسیار روشن و امیدوار کننده و روح بخش می دانند،قران می گوید: ((و أنّ اِلی ربّک المنتهی)) همانا نهایت و پایان به سوی پروردگارت می باشد.
ب:مکتب های مادّی،آینده جهان و انسان را بن بست ،تاریک ، فانی و نیستی می دانند و این دید بسیار خطرناک و یأس آور است. قرآن می فرماید: (( و قالوا ما هی الاّ حیا تنا الدّ نیا نموتُ و نَحیی و ما لَهم بِذالکَ مِن عِلمٍ اِن هم الاّ یَظنُّون)) کسانی که ایمان به قیامت ندارند گفتند:زندگی جز همین چند روز دنیا نیست که ما هم در آن مرگو حیاتی داریم و بعد هم روزگار ما را نابود می کند.
ریشه ها و زمینه های فطری
اگر منکران معاد،مرگ را نابودی انسان می دانند، احترام مرده یعنی احترام هیچ، چرا برای نیست و هیچ شده ،مقبره می سازند و دسته گل روی قبر می گذارند و به نام مردگان نامگذاری می نمایند؟! آری اینها همه نشان می دهد که مخالفان معاد هم در دل یک نوع ایمانی ( گرچه بسیار ضعیف) به بقای روح ، انسانیّت و شخصیّت انسانی دارند که با مرگ از بین نمی رود.
هدایت صحیح ریشه ها
هر احساسی که در نهاد انسان است، دو گونه می توان به آن پاسخ داد:
1- پاسخ موقّت،کاذب و موهوم 2- پاسخ مستدلّ،دائمی و صادق.
مثلاً شخصی که احساس تشنگی می کند،هم می تواند او را به چشمه های زلال هدایت کرد و هم می توان او را به سراب و آب نماهایی دروغین معرفی نمود، حضرت علی علیه السلام می فرماید:حضرت محمد علیه السلام آمد تا مردم را از بندگی بت ها به بندگی خدا و از اطاعت خلق به اطاعت خالق هدایت کند.
بنابراین اصل و اساس ستایش و عشق در انسان وجود دارد که اگر این میل درونی به حق هدایت نشود،از موهومات و خرافات سر در می آورد.
پاسخ خداوند:
1-انسان بیهوده آفریده نشده است؛(( أفَحَسِبتم انّما خلقنا کم عَبَثا))
2-در آفرینش انسان هدفی بس بزرگ در کار است و آن انتخاب راه حق از میان تمام راهها و بندگی و تسلیم خدا از میان تمام انواع بندگی ها و تسلیم ها است؛(( و ما خَلقتُ الجِنّ و الانس اِلاّ لیعبدون))
3-برای آنکه انسان در هدفش موفق شود ، تمام امکانات طبیعی را برای او داده و همه چیز را مسخّرش نموده ایم؛((سَخَّرلکم ما فی الارض))
4-به او بشارت و هشدار دادیم که کار نیک و بد تو درهر شرایط و هر مقداری که باشد ،زیر نظر و مورد حساب قرار می گیرد؛((فَمَن یعمل مِثقالَ ذَرّة خیراً یَرَه و مَن یعمل مِثقالَ ذَرّة شراً یَرَه))
5-انسان در گرو عمل خوش است؛((کلّ نَفسٍ بِما کَسَبت رَهینَة))
6-حتّی از گوش،چشم و دل انسان و از شنیدنی ها،گفتنی ها و فکر کردنی ها بازپرسی می شود((اِنّ السّمعَ و البصَرَ و الفُوادَ کلّ اولئِک کان عنه مسئولا))
7-خداوند پاداشنیکوکاران را ضایع نمی کند؛((اِنّ اللّه لا یُضیعُ أجرَ المحسِنین))
شهید محمد علی ناظری